Sporten na behandeling darmkanker helpt

Blijkt uit groot internationaal onderzoek

Elke week lees ik over wetenschappelijke studies. Als ik iets opvallends lees dan schrijf ik er hier over.

---

Een driejarig sportprogramma na behandeling van darmkanker verlengt het leven en vermindert het risico op terugkeer van de ziekte. Dit blijkt uit een groot internationaal onderzoek naar sport als geneesmiddel bij kanker.

Hoe gingen de onderzoekers te werk?

Canadese en Australische wetenschappers volgden 889 darmkankerpatiënten die hun operatie achter de rug hadden en hun chemotherapie hadden afgerond. De helft kreeg drie jaar lang begeleiding bij een sportprogramma, de andere helft alleen gezondheidsfolders. Het sportprogramma bestond uit wandelen, fietsen of andere cardiotraining die equivalent zijn aan drie tot vier keer per week 45 tot 60 minuten stevig wandelen; drie a vier keer per week 25 tot 30 minuten joggen bijvoorbeeld.

Wat ontdekten de onderzoekers?

Na bijna 8 jaar follow-up leverden de resultaten indrukwekkende cijfers op. De kans op terugkeer van kanker, nieuwe tumoren of overlijden daalde met 28% in de sportgroep. De vijfjaarsoverleving zonder terugkeer van de ziekte steeg van 73,9% naar 80,3%: een verschil van 6,4 procentpunt. Ook de totale overleving verbeterde: na acht jaar leefde nog 90,3% van de sportgroep tegenover 83,2% van de controlegroep.

De verbetering kwam vooral door minder leveruitzaaiingen en nieuwe tumoren. Uitzaaiingen in de lever daalden van 6,5% naar 3,6%, terwijl nieuwe (compleet andere) kankers afnamen van 9,7% naar 5,2%. Vooral borst-, prostaat- en nieuwe darmtumoren kwamen minder voor bij sporters.

Waarom is dit belangrijk?

Dit is het eerste grote onderzoek dat bewijst dat sport echt werkt als behandeling bij kanker. Het effect is vergelijkbaar met veel goedgekeurde medicijnen. Sport beïnvloedt waarschijnlijk de immuunfunctie, ontstekingsprocessen en groeifactoren die kankercellen stimuleren. Patiënten die sportten, hadden ook een betere conditie en lichamelijke functie. Het enige nadeel: meer gewrichtsproblemen:18,5% versus 11,5% in de controlegroep.

Beperkingen van het onderzoek (door de onderzoekers zelf genoemd)

Het onderzoek heeft wel kanttekeningen. De werving van patiënten verliep langzaam en strekte zich uit over vijftien jaar. Ook sloten de onderzoekers patiënten pas twee tot zes maanden na hun chemotherapie in, waardoor ze patiënten met vroege terugkeer misten, Dat zijn juist degenen met biologisch agressievere ziekte. Daarnaast kregen sporters meer sociale contacten met begeleiders dan de controlegroep, wat ook effect kan hebben gehad.

Toekomstperspectief

De onderzoekers pleiten ervoor sport standaard op te nemen in de zorg na darmkanker. Kennis alleen helpt niet blijkt uit dit onderzoek. Zorgverleners moeten investeren in begeleidingsprogramma's om patiënten echt aan het bewegen te krijgen. Dit onderzoek toont dat sport niet alleen de kwaliteit van leven verbetert, maar ook kan zorgen voor hogere overlevingskansen.

Bron: New England Journal of Medicine. Juni 2025 DOI: 10.1056/NEJMoa2502760